حكمت شرقی؛ راهی برای خروج از بحران
← بحران در مدرنیت
← زمینههای اجتماعی بحران
← بحران در بازار آزاد لیبرال
← بحران در دموكراسی
← بحران در تكنولوژی و صنعت
← ریشهیابی بحران اجتماعی در جهانبینی
← تلاشهایی برای خروج از بحران
← نیاز به درك عمومی از جهان كه دنیای مادی را در زمینه وسیعتری مطالعه كند
← نیاز به دركی از جهان انسانی كه روح اخلاق را به آن بازگرداند
← نگاه به حكمت شرقی
← بررسی حكمت فارابی مشخصات كلی درك تازه از زندگی اجتماعی را به دست میدهد
← این طریق ناتمام است. شما میتوانید گام بعدی باشید.
جهانبینی ابونصر محمد بن محمد فارابي
← فارابی نظام عالم وجود را بر نظریه فیض بنا نهاده است؛
← او مبدع این برداشت نیست؛ این برداشت زمینههای نیرومندی در كل میراث حكمت شرقی دارد؛
← ترتیب عالم از نظر فارابی:
عمرانشناسی فارابی
← هدف اصلی فلسفهی فارابی بنای سیاست اخلاقی است
نوعشناسی اجتماع بشری
← (1) مدینهی جاهله: جامعه سکولار و مادی
← مدینهای که مردمش نه سعادت را میشناسند و نه در پی آنند
← از خیرات جز سلامت جسم و فراخی در تمتع از لذات نمیشناسند
← اعتقاد به اینکه زمین میدان تنازع بقاست
← وجود از آن کسی است که غلبه میکند و سعادت از آن کسی است که پیروز شود
← قوام اجتماع تنها به رفع حوائج ضروری است
← معتقدند قوام عدل قدرت و غلبه است که هرکس بتواند برای خود تحصیل کند
← (2) مدینهی ضاله: جامعه غیرسکولار ولی کژدین
← مردم این مدینه دربارهی غایت عالم آرایی فاسد دارند
← (4) مدینه فاسقه: نظراً راست دین ولیکن، کمتقوا و در عمل گمراه
← بسان مردم مدینهی فاضله آنچه باید دربارهی سعادت و خدا و عقل فعال را شناختهاند، ولی رفتارشان بسان مردم مدینهی جاهله است
← (5) مدینه متبدله: نظراً و عملاً به قدری راستدین، اما فاقد پیشوای حق که بیانحراف راه راست بنماید
← آرا و افعالشان همانند مردم مدینهی فاضله است، ولی در آن تصرف کرده و از این روی در افعال و اندیشهی ایشان فساد رخنه کرده است
← (3) مدینه فاضله: مدینه متبدله+پیشوای حق(نبی و امام)
← واضح بودن گرایشات شیعی و آراء اسماعیلی در اندیشههای وی
← رئیس مدینهی فاضله: کسی که دارای روح بزرگ و سرشتی فوق العاده است. وقتی به این درجه میرسد که 12 خصلت داشته باشد:
تندرست
دارای قدرت فهم و تفکر نیکو
زیرک و باهوش
خوش سخن
دوستدار تعلیم و تعلم
حریص نبودن در خوردن و آشامیدن و زن
دوستدار راستی و دشمن دروغگویی
بزرگوار و دوستدار بزرگواری
چشم نداشتن به مادیات و درهم و دینار
عدال و دوستدار دادگری
اعتدال، نه سهل انگار و نه سختگیر و لجوج
دارای ارادهای نیرومند
← چنین رئیسی هم معلم است و هم مرشد و مدبر رئیس واضع نوامیس و شرایع است
← خصایل اهل مدینهی فاضله
← دارای صفاتی مبتنی بر علم و عمل و نظام فضیلت
← خصایل بر استعداد هر عضو و نیازهای آنها استوارند
منابعی برای مطالعه افزون
← توشیهیكو ایزوتسو (1383)، آفرینش، وجود و زمان، ترجمه مهدی سررشتهداری، تهران، مهراندیش.
← جواد اطاعت (1379)، “اندیشه سیاسی فارابی”، در اطلاعات سیاسیاقتصادی، شش.159-160، سال پانزدهم، آذر و دی، صص.5120.
← علیرضا سبزیان موسی آبادی (1381)، “اندیشه سیاسی فارابی”، در اطلاعات سیاسیاقتصادی، شش.179-180، سال شانزدهم، مرداد و شهریور، صص.3726.
← محسن مهاجرنيا (1379)، اندیشه سیاسی فارابی، قم، بوستان کتاب.