برداشت آزاد از دفلور و دنیس
• کلیدواژهها:
▓«فرهنگ متعالی»(High Culture)
▓«فرهنگ عامه» (Popular Culture)
--------------------------
▓«فرهنگ عوام»(Low Culture)
• انسان همیشه از تفریحات سبک و سرگرمیهای ساده و ورزشها، لذت میبرد، ولی این سرگرمیها تا دهه اخیر نقش اندکی در اقتصاد جوامع بازی میکردند. قبل از انقلاب صنعتی، بسیاری از افراد معمولی، از بامداد تا شامگاه در مزارع یا کارگاههای ساده کار میکردند و زحمت میکشیدند. آنها، وقت اندکی برای لذتبردن از تفریحات داشتند. بنا بر این، نیاز زیادی به توجه به «فرهنگ عوام» نبود.
• با شروع انقلاب صنعتی، کار در کارخانهها از روی ساعت دقیقاً برنامهریزی شد، و مردم برای اولین بار، دارای «اوقات فراغت»، ولو به مقدار کم، شدند.
• به هر حال، سرگرمیها، نسبت به امروز خیلی کم بود.
• مردم میتوانستند در صورت داشتن سواد، از کتب و نشریات استفاده کنند. اگر بعد از ظهر، یا روز تعطیلی داشتند، میتوانستند در سیرکها، پارکهای تفریحی، زمینهای ورزشی و غیره، حضور پیدا کنند.
• به تدریج که بر طول مدت وقت آزاد اضافه میشد، نیاز به داشتن وسایل تفریحی ساده که در منازل یا در سفرهای نه چندان طولانی مورد استفاده قرار گیرد و هزینه زیادی هم برای مصرفکنندگان نداشته باشد، احساس میشد.
• «فیلم»هایی برای اینگونه سرگرمیها ساخته شد که در شروع قرن بیستم، پایه و اساس «فرهنگ عوام» جدید شد.
• بعداً، رادیو به منازل راه یافت.
• «رادیو» با نمایشهای پرسش و پاسخ، نمایشنامههای شبانگاهی، برنامههای کمدی، گزارشهای ورزشی و اشکال دیگر سرگرمی، محبوبیتی بین اهل خانه یافت.
• با هر وسیله جدید ارتباط تودهای که به وجود میآمد، حجم عظیم و سیل آسایی نیز از انواع سرگرمیها عرضه میشد.
• بعد از ظهور «تلویزیون» امواج برنامههای ورزشی و سریالهایی که در طول روز پخش میشدند، و فیلمهای سینمایی قدیمی و کارتون به گیرندههای خانگی رسیدند، و بدین ترتیب عصر «فرهنگ عوام»، به صورت یک واقعیت قابل لمس درآمد.
• بعد از آن که تلویزیونهای کابلی و ویدئوها به وسایل ارتباطی بالا اضافه شدند، این مجموعه به شدت گسترش یافت.
• بنا بر این، «فرهنگ عوام» یک از طنابهای وابستگی ما به وسایل ارتباط تودهای و ناتوانایی ما در شادی و لذت بردن از ارتباطات اجتماعی با افراد فامیل و همسایگانمان است.
• امروزه، اجتماع ما شاهد فوران سیلآسای برنامههای سرگرمی جدید است که محتوای آنها، نقش حساسی در رقابت بین رسانهها و مبارزه دائمیشان در جلب توجه مخاطبان دارد.
• آنها هم که خوراک «فرهنگ عوام» تولید میکنند، به هر منبعی که بتواند سرگرمی سادهای را تولید کند، متوسل میشوند.
• فرهنگ نخبگان، معمولاً ساده شده و برای اهداف تجاری و نهایتاً تولید «فرهنگ عوام» مورد استفاده قرار میگیرد.
• منتقدان هشدار میدهند که بازتولید مرتب و متوالی «فرهنگ متعالی» در «فرهنگ عوام»، نهایتاً «فرهنگ متعالی» را از محتوای خود، تهی خواهد ساخت.
• تولیدکنندگان این محصولات به بهرهبرداری اقتصادی از مخاطبان خود میپردازند، و از توجه آنها به قهرمانان واقعی زندگی که نقش عظیمی در تکوین تمدن ما دارند میکاهند.
• همه این ایدهها را تحت عنوان الگوی تحلیلی «فرهنگ عوام» میتوان خلاصه کرد.
• این الگوی تحلیلی، هم امکانات «فرهنگ عوام»، و هم تأثیرات آن را بر هنرها و عموم افراد جامعه لحاظ میکند.
• مهمترین نکات این الگوی تحلیلی عبارتند از:
1. وسایل ارتباط تودهای کنونی که در مالکیت خصوصی افراد هستند، برای بالا بردن و به حداکثر رساندن سود خود، در صدد افزایش نشر و پخش آگهی و افزایش شمار بینندگان هستند.
2. فیلمهای تجاری بر مبنای انگیزههای عمدتاً اقتصادی ساخته میشوند، و هدف آنها، جلب حداکثر مخاطبان و بینندگانی است که بالقوه میتوانند مخاطب رسانه مورد بحث باشند، بدون توجه به اینکه آنها در چه سطحی از زیباشناسی و سواد هنری قرار دارند.
3. ذائقه هنری اغلب افرادی که در اینجا مخاطب قرار میگیرند، نه در ارتباط با «فرهنگ عامه» است، و نه از فرهنگ پیچیده ریشه میگیرد. بلکه تنها سرگرمیهای غیرپیچیده در اینجا مطرح هستند. با تأکید بر موسیقی عوام، ورزشهای متنوع قهرمانی، شوهای رادیویی، بازیها، داستانهای احساساتی و عاطفی و غیره، این محصولات، حداقل انگیزههای روشنفکری را در مخاطبان خود بر میانگیزند.
4. برای به حداکثر رساندن سود از محل آگهی، اشتراک، فروش مستقیم اطلاعات و برنامهها، همه وسایل ارتباط تودهای، حجم بیانتهایی از چنین سرگرمیهایی را عرضه میکنند که به «فرهنگ عوام» موصوف است (محصولات ارزان تولید شده با حداقل ارزشهای هنری زیباشناسی اغلب تحت عنوان «هنر زرد» (Kitsch) شناخته میشوند)
5. بنا بر این، ذائقهها و سلیقههای اقتصادی و مشتریپسند، وسیله ارتباطی را وادار به تولید دائمی و مستمر محصولات مبتذل میکند، که هدف آن، استفاده از محصولات «فرهنگ متعالی» بخصوص رگههای غنی آنها، اما به طرزی واقعاً ساده و پیش با افتاده است.
6. نتیجه نهایی این سوء استفادههای اقتصادی از فرهنگ متعالی، و سپس توده مردم، کم ارزش ساختن قهرمانان واقعی زندگی حقیقی است.
مآخذ:...
هو العلیم