حامد دهخدا
• «مظلوم از زمان تغذیه میکند».
• تغذیه میکند، و بزرگ میشود.
• هر چه کهنتر، بزرگتر.
• و چرا چنین است؟
• چرا «مظلوم از زمان تغذیه میکند»؟
• چون، خصلت ستمگر آن است که اهل «پرهیز» نیست؛ اهل تأمل نیست؛ اهل توقف نیست؛ اهل حزم و احتیاط نیست.
• در یک کلام، ستمگر، اهل وقت صرف کردن برای تصمیم درست نیست.
• ستمگر، خود را رها میکند، و به انگیزههای پستی که سایه به سایه بشر هست، تا او را به گمراهی بکشاند، راه میدهد. اوایل، خیلی بد نمیبیند، تا ناگهان، در لحظهای که برای حیات هر انسانی، یک نقطه عطف است، زیر پایش را خالی میکند و به سقوط میکشاند.
• آن وقت که ستمگر، حد نمیشناسد، و قساوت را به آخر میرساند، صحنهای مثل معرکه عاشورا میسازد. حالا، مظلومیتی پدید میآید که بیش از هر حادثه دیگر، و حتی بیش از هر مظلومیت دیگر، «از زمان تغذیه میکند».
• حالا میفهمیم که اگر مظلوم بداند در چه موقعیتی است، باید هر لحظه که از مظلومیتش میگذرد، برافروختهتر شود. او به نقطهای از زمان نزدیک میشود که حتی یک قطره از خونش نیز هدر نخواهد رفت. این است کیفیت ممتاز حیات بشری. برافروخته شدن هم دارد...
• حتی چند سال پس از معرکه عاشورا، جُهّال ستمگر آن جامعه، سرمست از رها ساختن انگیزههای پست، از کرده خویش شادند. البته نه آن قدر شاد که در لحظه عصر عاشورا بودند. آنها به آن هنگام، آنقدر خود را رها کرده بودند که حتی از قتل طفل شش ماهه لذت بردند. ولی از آن لحظه به بعد، شروع شد. تحقق قانون «مظلوم از زمان تغذیه میکند»، شروع شد.
• زمان که میگذرد، مظلوم کبیر، و ظالم حقیر میشود.
• پس، انسان خوشفکر، به محض وقوع ستم، آماده یک تصمیم تاریخی میشود. تصمیم میگیرد تا دست به اقدامی بزند که آینده را میسازد؛ کارهایی که باید در آینده جواب بدهند.
• وقت مظلومیت، وقت انجام اقدامات تاریخساز است.
• هر لحظه از زمان، ظرفیتی دارد که باید درست شناخت. و اقدام مناسب هر زمان، کار مردان بزرگ است.
و باید اضافه کنم که همین لحظه شناسی هاست که تاریخ ساز می شود.