دکتر حامد حاجیحیدری؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▀█▄ تأمل اول
▬ رویدادهای بامداد جمعه در سواحل نیس فرانسه و در جریان جشنهای ملی این کشور، بیش از پیش، شبیه بازیهای کامپیوتری بود. یک کامیون، مثل کامیونهای بازیهای رایانهای، با کابینی یک دست سفید رنگ و هوسناک، در حالی که موانع و «جِم»های بزرگراه را درو میکرد، دو کیلومتر، بله، درست خواندید، «دو کیلومتر» را پیمود و در این مسافت، تا توانست آدم و «جِم» درو کرد؛ هشتاد و چهار کشته و صد و سی زخمی. همه این کارها را یک فرانسوی تونسی الاصل سی و یک ساله به مثابه «ترمیناتور» انجام داد.
▬ باید در این اندیشید که این جوان سی و یک ساله با چه جهانبینی دست به چنین جنایتی زده است؟ آیا همان طور که از شکل اجرا بر میآید، ذهنیت و بینش نیز، حاصل یک نحو ولنگاری معرفتی و آلودگی به نگاه آیرونی و بازیگوشانه به جهان بوده است؟ آیا او واقعاً مشغول بازی بوده است؟ شواهد که این طور گواهی میدهند. آیا، این بینش، تلفیقی است از یک نگاه تکنیکی و سلطهطلب به طبیعت و جهان، نگاه آیرونی و عملگرا و بازیگوش به دنیا، و برداشتی سلفی از دین که رنگی انگلیسی در عربستان دارد و در سطحینگری و بازیگوشی نسبت به منابع دین، متمایز میشود.
▀█▄ تأمل دوم
▬ بسیاری از آنها که در سوریه نیز ادای ترمیناتور را در میآورند، نیز، از همین کشورهای اروپایی و بویژه فرانسه بر آمدهاند، و به جان مردم سوریه افتادهاند. هر از گاهی خبرهایی میرسد و از تبار اروپایی پیکارگران داعش در عراق و سوریه خبر میدهند، و جالب توجه این که به گزارش بی بی سی انگلیس، همان منبع پرنفوذ در این جماعت، در جمع این ترمیناتورها، لااقل ۹ ژاپنی، و ۱۳۰ کانادایی و ۳۰۰ چینی نیز رؤیت شدهاند.
▬ فتنهای شده است تا از بطن نا پاک آن، خاورمیانه جدید در هیأت این وحوش برآید، تا با عرضه چهرهای شنیع از اسلام به جهان، ابتدا اسلام را از اصل بیندازند، و سپس، با سهولت، مانند سایر مکاتب مادی به موزهها بفرستند، ولی در این آرایش نیروها، در شرایطی که تنها نیروهایی که جلوی یکه تازی آنها را گرفتهاند، نیروهای جبهه مقاومت هستند، نسخه نجاتبخش اسلامی در کنار نسخه شنیع آن، خود را نمایان کرده است، و رنگ و جلای بیش از پیشی به خود گرفته است. اینچنین است، قاعده «یریدون لیطفؤوا نور الله بافواهم و الله متم نوره و لو کره الکافرون».
▀█▄ تأمل سوم
▬ تا حال، با خود اندیشیدهاید که در جریان حملات یازدهم سپتامبر، ما با اقدام انتحاری دو تن از برترین خلبانهای جهان و تاریخ مواجه بودهایم؟ دو خلبان ترمیناتور، دو فروند هواپیمای بوئینگ هفتصد و شصت و هفت را، با سرعتی نزدیک به سرعت صوت، و در یک شیب سقوط، به برجهای مشخص از پیش برنامهریزی شده کوبیدند.
▬ مستحضر باشید که هواپیمای بوئینگ هفتصد و شصت و هفت، همراه با محتوی باک و مسافر، مطابق استانداردهای ایالات متحده، ۲۰۴۱۲۰ کیلوگرم یا حدود ۲۰۰ تن وزن دارد، و وقتی این وزن در چنان شیب و حرکتی، قرار گیرد اینرسی و سرعتی متحمل میشود که کنترل آن، تنها با تسلط کامل به سامانههای هدایتگر هواپیما و همچنین مهارتهای بسیار نامعمول ترمیناتوری خلبان میسر است. حتی با توجه به این که برخی شواهد نشان میدهند که در درون دو برج، انفجارهای از پیش طراحی شده نیز روی داده بود، گمان من بر این است که ارتفاع اصابت هواپیما نیز حداقل در یک دامنه چند طبقهای مورد توجه خلبانها بوده است، تا تخریبهای بعدی، مطابق برنامه انجام شود. در واقع، ما در هر دو برخورد یازدهم سپتامبر، با خلبانهای معمولی طرف نبودیم. آنها خلبانهایی نامعمول، ترمیناتوری، با مهارتهای افسانهای بودهاند، که در عین حال، برای نابود کردن خود نیز به قدر کافی حس گرفته بودند.
▬ هم در این مورد، و هم در مورد اخیر فرانسه، ما با کسانی مواجه هستیم که در عین سلفی بودن، بسیار تکنولوژیک هم هستند، و این، برای بسیاری از جامعهشناسان دنیا، شکل معمایی به خود میگیرد. چطور افرادی تا این اندازه سنتی، مدرن هم میشوند. پاسخ را باید در نوع سنتی که آنها حمل میکنند جست. این، یک «سنت مدرن» و خصوصاً یک «سنت تکنولوژیک» است، و شاید دیگر «سنت» نیست.
▀█▄ تأمل چهارم
▬ «بن لادن»، در حجاز، عنوان مشهوری است. از در غربی مسجد النبی که خارج میشوید، سمت چپ، تشکیلاتی است که بر سر در آن نوشته است: «بن لادن». به مکه که رهسپار میشوید، متوجه میشوید که آبرسانی در کعبه نیز بر عهده شرکتی است که آن نیز عنوان «بن لادن» را یدک میکشد.
▬ تا کنون ابزار و مجالی برای تحقیق نداشتم که بفهمم این «بن لادن»ها، همان گردو هستند یا خیر؛ ولی یک چیز معلوم است، و آن این که آن چه امروز به نام القاعده یا استمرار ظواهریتر آن در عراق به نام «داعش» یا «ISIS» شناخته میشود، رگ و ریشه وهابی و سلفی دارد که در مورد خاستگاه آن در حجاز، و نقش بریتانیا در مسلط شدن این طرز فکر بر حجاز اطلاعات مبسوط و مطمئنی داریم. آنها از برداشتی از اسلام «رنج میبرند» که شدیداً سطحی و گذراست، همان قدر که مدرنیت نیز سطحی و گذراست.
▀█▄ تأمل نهایی
▬ القاعده و داعش، یک آمیخته عجیب هستند؛ هم سلفی هستند و هم مدرن، و این دو گانگی، به طرزی غریب، در چهره و شمایل آنها نیز هویداست. ریشهای بلند و لباسهای عربی، و در عین حال، مسلح به تسلیحات تولید شده در چین، امریکا، فرانسه، اسرائیل، ایتالیا، اتریش، لهستان، کرواسی و بلژیک. آنها از تکنولوژیهای ارتباطی جدید، بدون هیچ مزاحمتی و در سطحی گسترده برای انتشار اخبار جنایات و ارعاب هر چه بیشتر استفاده میکنند، و از این بابت، شدیداً مدرن هستند. آنها راندن هواپیما را به خوبی بلد هستند، و زیاد بازی رایانهای میکنند. آنها، از یک سوی، خواهان بازگشت به سنتها هستند، و از سوی دیگر، استعداد ویژهای در استفاده از تکنولوژی، ابزارهای ارتباطی و مالی جدید دارند.
▬ قراین پیشگفته، در کنار این که در حال حاضر، تنها نیروهای سیاسی و نظامی جهان که به طور جدی و بدون شک و شبهه با این دو گروه درگیر هستند، نیروهای مقاومت هستند، رفته رفته همه را در سرتاسر جهان متقاعد خواهد کرد که این امواج سلفی-تکنیکی ساخته و پرداخته غرب و بویژه، بریتانیا و ایالات متحده هستند، و اسلام راستین چیز دیگری است.
مأخذ:صبحنو
هو العلیم