برداشت
از سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی؛ برای تأمل بیشتر
■ استقلال طلبی در سراسر اوکراین در حال اوج‌گیری است و در تازه‌ترین تحول بعد از اعلام خودمختاری معترضان در شهر «دونتسک»، مرکز صنعتی اوکراین و سایر شهرهای شرقی این کشور، اکنون، موج استقلال طلبی و گرایش به روسیه به جنوب و سایر نقاط نیز در حال گسترش است.
■ اتفاقات اخیر در بخشی از مناطق شرق اوکراین طی روزهای اخیر به خشونت منجر شد که چندین کشته برجای گذاشت.
■ دولت غرب‌گرا و تازه به قدرت رسیده اوکراین، می‌گوید روسیه پشت حوادث اخیر قرار دارد و پوتین را به سازماندهی حرکت‌های استقلال‌طلبانه جدید متهم ساخته است. صرف‌نظر از صحت و سقم این ادعا، آن‌چه مسلم است این است که هیچ‌گونه تغییری در سیاست روسیه در قبال اوکراین مشاهده نمی‌شود و همین رفتار کافی است تا هواداران روسیه در سرتاسر اوکراین فعال شوند و ندای استقلال خواهی سر دهند.
■ اکنون، کاملاً واضح است که روسیه نه تنها در برابر تهدیدهای غرب قصد عقب نشینی ندارد، بلکه سیاست تهاجمی پیش گرفته است. روس‌ها می‌خواهند این پیام را به گوش غرب برسانند که در برخورد با مداخلات در نزدیک مرزهای خود و پیشروی غرب در حیات خلوت خود جدی هستند و قصد کوتاه آمدن ندارند.
■ این حوادث در حالی اتفاق می‌افتد که نشانه‌های جدیدی از نقش غرب در ساقط کردن دولت سابق اوکراین پدیدار می‌شود.
■ «ران پل» سناتور سابق امریکا در این باره اعتراف می‌کند شواهد بسیاری از نقش فعال امریکا و اروپا در سرنگونی دولت قانونی قبلی اوکراین وجود دارد. این سناتور امریکایی تأکید می‌کند دولت امریکا تاکنون، پنج میلیارد دلار تحت پوشش توسعه دمکراسی در جریان ناآرامی‌های اوکراین هزینه کرده است. وی اذعان می‌کند در امریکا تلاش می‌شود اخبار یک‌جانبه درباره اوکراین، در اختیار افکار عمومی قرار بگیرد و واقعیات گفته نمی‌شود.
■ اتحادیه اروپا روز شنبه، در تازه‌ترین اجلاس خود با صدور بیانیه‌ای بار دیگر از روسیه خواست سیاست خود را در اوکراین تغییر دهد و نیروهایش را از کریمه کنار بکشد. این اتحادیه مجدداً تهدید کرد در غیر این صورت تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی بیشتری را علیه روسیه اعمال خواهد کرد.
■ در مقابل، مسکو با رد این تهدیدها، اقدامات خود در اوکراین را دفاع از منافع خود و خواسته مردم کریمه عنوان کرده است.
■ روسیه قطعاً نسبت به هزینه و تبعات اقداماتش در اوکراین و بویژه الحاق کریمه به خاک خود آگاه است، ولی، عزم جدی روس‌ها در ادامه سیاست‌هایشان در اوکراین، بیانگر میزان عصبانیت و خشم آن‌ها از چنگ اندازی غرب به محدوده منافع روسیه و تجاوز به قلمرو سنتی روس‌ها می‌باشد.
■ از سوی دیگر، بی‌اعتنایی روسیه به تهدیدهای اروپا بیانگر این نکته است که مسکو در ارزیابی‌هایش به این نتیجه رسیده است که این تهدیدها بیشتر یک بلوف و اغراق است و غرب توان آن‌را ندارد که به مسکو ضرر و آسیب جدی و قابل ملاحظه‌ای برساند. به نظر می‌رسد واقعیت نیز همین است. غربی‌ها ابزار کارساز و تعیین کننده‌ای برای مجازات و اعمال فشار بر روسیه دردست ندارند. توسل به تهدید نظامی اساساً غیرقابل طرح شدن است، چرا که، حتی، تصور این‌که عملی کردن این تهدیدها چه تبعاتی را برای غرب به دنبال خواهد داشت کافی است تا سردمداران غرب را از به زبان آوردن تهدید نظامی باز دارد. برخی مقامات امریکا در آستانه الحاق کریمه به روسیه، با اشاره به گزینه نظامی، سعی داشتند تا روس‌ها را وادار به عقب نشینی کنند، ولی، به سرعت متوجه خطرناک بودن این تهدید شدند و از تکرار آن خودداری کردند.
■ روسیه علاوه بر ارتش مجهز به یک زرادخانه عظیم و میلیون‌ها سرباز، بیش از ۲۰ هزار سلاح اتمی نیز در اختیار دارد و قطعاً غرب در محاسبات خود نمی‌تواند این عنصر تعیین‌کننده را نادیده بگیرد.
■ تهدیدهای اقتصادی غرب نیز به چند دلیل قادر نیست فشار مورد نظر غرب را به روسیه وارد سازد و این کشور را وادار به عقب نشینی کند.
■ درست است که روس‌ها مبادلات تجاری گسترده‌ای با غرب دارند، ولی، بخش اعظم انرژی اروپا از جانب روسیه تأمین می‌شود و آن‌ها در یک مصاف اقتصادی، می‌توانند غرب را با دشواری‌های بزرگ مواجه سازند. در حال حاضر نیز مسکو با حربه گاز دولت هوادار غرب در اوکراین را تحت فشار قرار داده و ضمن افزایش سه برابری قیمت گاز، خواستار تسویه بدهی‌های عقب افتاده پول گاز اوکراین شده است. مسکو تهدید کرده در صورت عدم پرداخت این بدهی‌ها، گاز اوکراین را قطع خواهد کرد.
■ با توجه به این مسائل، غرب چاره‌ای ندارد جز این‌که سیاست‌های تهاجمی روسیه در اوکراین را تحمل کند و این سکوت اجباری، قطعاً غرور غرب بویژه امریکا را که سال‌ها خود را قدرت بلامنازع جهانی قلمداد می‌کرد می‌شکند و به یکه تازی آن در صحنه بین‌المللی پایان می‌دهد. سران اروپا و امریکا که سه ماه قبل طرفدارانشان در اوکراین دولت هوادار روسیه را ساقط کردند و به شدت ذوق زده شدند، هرگز تصور نمی‌کردند خود را در یک باتلاق گرفتار می‌کنند.
■ اکنون، غربی‌ها نه تنها نتوانسته‌اند از تصرف کریمه توسط روسیه جلوگیری کنند، بلکه باید نگران آن باشند که دیگر شهرهای شرق و جنوب اوکراین راه کریمه را پیش بگیرند و به روسیه بپیوندند.
■ اکنون، چه غرب بخواهد و چه نخواهد در باتلاق اوکراین گیر افتاده است. شاید شرایط برای روسیه نیز چندان آسان نباشد، ولی، به دلایل متعدد، این غرب است که در اوکراین با مشکل جدی‌تر و معضل غیرقابل انتظاری مواجه است و بار سنگین بحران اوکراین را باید به دوش بکشد.
■ اقدام روسیه در الحاق کریمه، در واقع، آزمونی بود تا میزان عکس‌العمل و قدرت بازدارندگی غرب سنجیده شود و آن‌چنان که مشخص شد غرب نتوانست کاری انجام دهد. این نکته، ضعف غرب را عیان ساخت و همین مسأله خود عاملی است که روس‌ها را به تداوم تحرکات خود در اوکراین ترغیب می‌کند.
■ باتلاق اوکراین، موجب پیدایش شکاف میان غربی‌ها شده است و این صداها اکنون، بیشتر شنیده می‌شود که غرب، تسلط روسیه بر کریمه را به رسمیت بشناسد.
■ اوکراین، اکنون، واضح‌ترین مکان تلاقی منافع غرب و شرق شده است و به رغم انکار غربی‌ها، عناصر جنگ سرد جدید کاملاً آشکار است.
■ روسیه و غرب بدون اعلام رسمی، در اطراف اوکراین صف آرایی نظامی کرده‌اند، و هم امریکا، و هم روسیه طی روزهای گذشته مانورهای نظامی گسترده‌ای برگزار کرده‌اند که هیچ دلیلی برای این مانورها، جز به رخ کشیدن قدرت طرفین ندارد و البته، در این میان آن‌چه مطرح نیست و برای طرفین اهمیت ندارد منافع و مصالح مردم اوکراین است.
مآخذ:...
هو العلیم
