برداشت آزاد از جرج مککارتی؛ ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ ماکس وبر، تحقیق خود را در مورد دنیای امروز، با شناسایی تمایزهای سرمایهداری مدرن، با اقتصاد یونانی و رومی آغاز کرد، و دریافت، تفاوتهای بارزی میان آنها هست.
▬ این تفاوتها در چند حیطه مشهود بودند: شهرنشینی، اقتصاد بازاری، بسط بانکها و نهادهای مالی، استعمال گسترده دستمزد پولی، تجارت، سود، مالکیت خصوصی، کارخانهها، طبقهی پرولتاریا، سرمایهی ثابت، تقسیم کار یا سازمان تولید سرمایهداری، نظام کنترل و هدایت بازار، و بازار مصرفی.
▬ یونان و روم باستان، جوامع پیچیدهای بودند که هر عنصر سرمایهداری در آنها با ویژگیهای ضدسرمایهداری قوی همراهی میشد؛ مفهوم مهم تدبیر منزل و خودکفایی مقتصدانه که به ایده «تعادل» بازمیگشت، و حضور حکومت اشرافی، بازار کالاهای لوکس اشرافی، بردگی، بانکداری ویژه، و قراردادهای چنین حکومتی نیز به پیچیدگی اقتصاد یونان و روم میافزود. بدین ترتیب، تعداد کمی از مردم ثروتمند و اشراف، راه توسعه ابزاری و منطقی کسب و کار را سد میکردند و عملاً جلوی رشد را میگرفتند. ترکیبی از دهقانان آزاد با مالکیت خُرد، کشاورزان مستأجر، صنعتگران آزاد با کار در مغازههای کوچک شهری، و کارگران مزدبگیر با ساعات کار زیاد و طاقتفرسا، در کنار این اشراف مستهلک میشدند.
▬ اگر چه وبر به این نوع جامعه، به مثابه نوعی از سرمایهداری سنتی اشاره میکند، اما، از این مسأله آگاه است که «روحیۀ سرمایهدارانه» در آن، رشد و تقویت نشده است. وبر مینویسد: «مالیه و مبادلهی سرمایهدارانه در دورهی کلاسیک، همچون جزیرههایی در دریای سنت بودند». یونان و روم، موزاییکی از اقتصاد سرمایهدارانه، فئودالی، و زورمدار و استقلالمحور بود که در آن نظام مالکانه با اقتصاد شهری و ضوابط مدنی شهروندمدار تلفیق شده بود و فرمت منحصر به فردی پدید آورده بود.
مآخذ:...
هو العلیم