برداشت
آزاد از اِیین بروما در پراجکت سندیکیت؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ مخالفان دولت رجب طیب اردوغان، آن را ذاتاً ضد دموکراسی می‌دانند، اما، مسائل به این سادگی هم نیست. حکومت سکولار کمالیست، کمتر از رژیم پوپولیست اردوغان مستبد نیست، حتی، می‌توان گفت که مستبدتر هم هست. هم‌چنین، این مسأله قابل توجه است که اولین اعتراض در میدان تقسیم استانبول، به دلیل نگرانی از ساخت مسجد نبود، بلکه به علت ساخت مرکز خرید بود، اما، این ترس با خشم از وقاحت شرکت‌های ساختمانی و پیمانکاران مورد حمایت دولت اردوغان همراه شد.
▬ بنا بر این، به جای تمرکز بر مشکلات دین سیاسی معاصر، که مطمئناً قابل توجه است، بررسی مناقشات ترکیه از زاویه طبقه اجتماعی سودمند خواهد بود. معترضان، لیبرال باشند یا چپ‌گرا، می‌خواهند گونه‌ای نخبگان شهری-غربی شده، فرهیخته و سکولار- را تشکیل دهند. از طرف دیگر، اردوغان هم‌چنان در روستاها و شهرستان‌ها، در میان مردم کم‌سواد، فقیر، محافظه‌کار و مذهبی بسیار محبوب است.
▬ به رغم تمایلات مستبدانه اردوغان، که آشکار هستند، اگر اعتراضات کنونی را تنها نزاع بین دموکراسی و خودکامگی ارزیابی کنیم، گمراه‌کننده خواهد بود؛ با این همه، موفقیت حزب پوپولیست عدالت و توسعه اردوغان به همراه افزایش حضور نمادها و رسوم مذهبی در جامعه، نتیجه دموکراسی بیشتر است نه دموکراسی کمتر.
▬ رسومی را که حکومت سکولار کمالیست ممنوع کرد، مانند استفاده از روسری برای زنان در مکان‌های عمومی، دوباره احیا شده‌اند چون ترکیه‌ای‌های روستایی نفوذ بیشتری پیدا کرده‌اند. زنان جوان مذهبی به دانشگاه‌ها وارد می‌شوند و رأی شهروندان محافظه‌کار ترکیه در استان‌ها به حساب می‌آید.
▬ به علاوه، اتحاد بین کسب و کارها و پوپولیست‌های مذهبی در ترکیه بی‌همتا است. بسیاری از این کارآفرینان جدید، هم‌چون زنان روسری پوش، از روستاهای آناتولی هستند. این استان‌های به تازگی ثروتمند شده از نخبگان قدیمی استانبول خشمگین هستند. اما، این مسأله که ترکیه دموکرات‌تر شده است، به این معنی نیست که آزادتر هم شده است. این، یکی از مسائلی است که توسط بهار عربی فاش شد. این‌که همه مردم در دولت صدا داشته باشند برای هر دموکراسی ضروری است، اما، این صداها، بویژه در زمان انقلاب‌ها، به ندرت معتدل هستند.
▬ آنچه که در کشورهایی مانند مصر و ترکیه - و، حتی، در سوریه- شاهد هستیم آن چیزی است که آیزایا برلین فیلسوف لیبرال انگلیسی آن را ناسازگاری مطلوب‌های هم‌طراز توصیف می‌کند. نادرست است اگر باور کنیم که همه امور مطلوب همیشه با هم جمع می‌شوند. برخی مواقع مطلوب‌های هم‌طراز با هم تضاد پیدا می‌کنند.
برداشت آزاد از دنیای اقتصاد
هو العلیم
