برداشت
آزاد از آریاادیب؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ مراد از این اصطلاح بی‌احتیاطی کردن و اسرار را فاش کردن است، و آن را هنگامی به کار می‌برند که با وجود همه‌ی تأکیداتی که برای پنهان نگاه داشتن چیزی شده است، آن چیز را فاش و برملا سازند.
▬ واژه‌ی «بند» در زبان فارسی معانی فراوان دارد که مهم‌ترین آن‌ها از این قرار است: محل اتصال دو عضو بدن (مفصل) - بخشی از یک کتاب (فصل) - بخش‌هایی از یک نامه یا یک قانون و لایحه - باریکه‌هایی از آهن که شکسته بندان بر شکسته‌ی ظرف یا چوب فرو می‌برند (چینی بند زنی) - زنجیری که بر دست و پای دیوانگان یا گنه‌کاران می‌نهند - طنابی که از دو سر به دیواری وصل می‌کنند - سلول زندان - یک جفت گاو که به آهن بسته و در کشاورزی یا در گرداندن گردون به کار می‌گیرند (گاوآهن) - بنایی که در جلوی آب می‌سازند تا مانع جریان آب یا موجب تغییر جهت آن شود (سد).
▬ بند مورد نظر در اصطلاح، بند را آب دادن همان بند آخری است، که کشاورزان در گذشته از چوب و سنگ بر روی نهرها و رودخانه‌های کوچک می‌بستند، تا آب آن‌ها را به درون کانال‌هایی که ساخته بودند، هدایت کنند، و زمین‌های خود را آبیاری نمایند. این بندها، را از چوب‌های ضخیم و مقاوم می‌ساختند، و برای آن که بند را آب نبرد، آن را به شکل مخروط می‌ساختند و درون آن را با سنگ‌های بزرگ پر می‌کردند تا بند بتواند فشار آب رودخانه را تحمل کند، زیرا، در غیر این صورت، بند را آب می‌برد و جهت آب به سوی کانال‌هایی که برای آبیاری ساخته شده بودند بر نمی‌گشت، و مزارع بر اثر بی‌آبی آسیب می‌دید.
▬ در چنین حالتی، کشاورزان برای نشان دادن ناراحتی خود از بی‌دقتی و بی‌احتیاطی که در ساختن بند به کار برده شده بود، اصطلاحاً می‌گفتند: بند را آب دادند، یعنی، بند را به دست آب دادند، (آن را خوب نبستند، آب به مزارع نرسید و زراعت خشک شد).
▬ این اصطلاح، سپس، برای هر گونه موارد بی‌دقتی و بی‌احتیاطی، و نگاه نداشتن اسرار پشت سد دهان و فاش کردن اسرار که از روی بی‌دقتی و بی‌احتیاطی باشد به کار برده شد.
مآخذ:...
هو العلیم
