برداشت آزاد از آریاادیب؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
▬ عبارت، اغلب اشاره دارد به این که اختلاف و نابسامانی در هر کاری، ناشی از بیکفایتی و سوء تدبیر مسؤولان است.
▬ «آب از سرچشمه گل آلود است»، عبارتی است که ریشهی تاریخی دارد و از زبان غربی به فارسی ترجمه شده است.
▓
▬ خلفای اموی، جمعاً ۱۴ نفر بودهاند که از سال ۴۱ تا ۱۳۶ هجری در سرزمین پهناور اسلامی خلافت کردهاند. در میان ایشان، هیچ یک در مقام فضیلت و تقوی همتای خلیفهی هشتم، عمر بن عبدالعزیز، نبوده است. این خلیفه، تعالیم اسلامی را اجرا میکرده است؛ دوران کوتاه خلافتش، توأم با عدل و داد بود و بدون تکلف و تجمل زندگی میکرد.
▬ روزی این خلیفه از عربی شامی پرسید: عاملان من در دیار شما چه میکنند و رفتارشان چه گونه است؟ عرب شامی با تبسمی رندانه جواب داد: «اذا طابت العین، عذبت الانهار»، یعنی، چون آب در سرچشمه صاف و زلال باشد، در نهرها و جویبارها نیز صاف و زلال خواهد بود.
▓
▬ بعضی، این سخن را از حکیم یونانی، ارسطو میدانند که فرموده است: پادشاه مانند دریا و ارکان دولت مانند نهرهایی هستند که از دریا منشعب میشود.
▓
▬ میرخواند نیز این سخن را از افلاطون میداند که فرمود: پادشاه، مانند جوی بسیار بزرگ آب است که به جویهای کوچک منشعب میشود. پس، اگر آن جوی بزرگ شیرین باشد، آب جویهای کوچک را بدان منوال توان یافت و اگر تلخ باشد، همچنان.
▓
▬ فریدالدین عطار نیشابوری، این سخن را به ابو علی شقیق بلخی نسبت میدهد که چون قصد کعبه کرد و به بغداد رسید، هارونالرشید او را بخواند و گفت: مرا پندی ده! شقیق ضمن مواعظ حکیمانه گفت: تو چشمهای، و عمّال، جویها. اگر چشمه روشن بود، تیرگی جویها زیان ندارد، اما، اگر چشمه تاریک بود، به روشنی جوی هیچ امید نبود.
مآخذ:...
هو العلیم