برداشت از آریاادیب؛ فقط ایدهای برای تأمل بیشتر
☱ این اصطلاح، برای نشان دادن توصیه و اعمال نفوذ و نیز اعطای امتیاز یا سمت به افراد نزدیک و منتسب به کار برده میشود.
☱ پارتی، واژهای فرانسوی است به معنی حزب Partie (در انگلیسی هم پارتی میگویند Party) و پارتی بازی، همان حزب بازی است که در کشورهای اروپایی معنای بدی ندارد، و کاری طبیعی و عادی است.
☱ لیکن، نزد ایرانیان با مفهومی منفی آمیخته شده است. دلیل آن نیز این است که در تاریخ معاصر ایران و در هنگام سلطنت احمد شاه قاجار دو حزب نیرومند «اجتماعیون اعتدالیون» و «اجتماعیون عامیون» بر همگی جریانات سیاسی و روز نظارت داشتند، و هیچ امری از امور سیاسی و تحولات اداری و اجتماعی بدون صلاحدید آن دو حزب تحقق نمیپذیرفت. احزاب دیگری مانند «اتفاق و ترقی» یا «ترقی خواهان» نیز بودند لیکن قدرت زیادی نداشتند (تاریخ مختصر احزاب سیاسی، محمد تقی بهار).
☱ این دو حزب در همهی زمینهها با یکدیگر رقابت داشتند و میکوشیدند هواداران و اعضای خود را با صلاحیت یا بیصلاحیت به مشاغل و مناصب حساس بگمارند، و هر کس خواهان رسیدن به جاه و مقامی بود، خواه و ناخواه عضویت در یکی از این دو حزب را میپذیرفت، و مدار کشور بر حزب بازی بود.
☱ فرنگ رفتههای آن دوره نیز که نزد آنان، واژهها و اصطلاحات فرانسوی برای اظهار فضل و دانش ارج و منزلتی داشت، واژهی فرانسوی پارتی را به جای حزب، و پارتی بازی را به جای حزب بازی به کار میبردند.
☱ رفته رفته، هر انتصاب نابجایی را اگر در جایی صورت میگرفت یا امتیاز نابحقی را که به کسی داده میشد، «پارتی بازی» نامیدند و این عبارت به تدریج به یک اصطلاح عامیانه تبدیل گردید.
مآخذ:...
هو العلیم