برداشت 
آزاد از آیت الله ناصر مکارم شیرازی در کاوشی‌درنهج‌البلاغه (مقالات‌کنگره‌سوم)
░▒▓ وظایف سیاست‌مدار
۱. کوتاهی نکردن در ادای مایملک جامعه .
۲. همسان بودن با ضعیف‌ترین افراد مردم.
۳. تماس مستقیمش با مردم قطع نشود، یعنی، کانال اطلاعاتی رهبر و امام نباید محدود باشد، علاوه بر تماس دائم با توده‌های مردم، باید حقّ آزادی طرح شکایت، بدون هیچ‌گونه تشریفاتی به همه مردم داده شود.
۴. مسؤولیت رهبر این است که بعضی از کارها را باید شخصاً (نه با واسطه) نظارت بکند؛ آن کارهائی که بدون واسطه باید خودت آن‌ها را انجام دهی یکی رسیدگی به امور مستضعفان است، در گوشه و کنار این کشور اسلام افرادی هستند، معلولان، یتیمانی هستند که پدرشان در جبهه کشته شده، بیوه زنانی هستند که بی‌سرپرست مانده‌اند و افرادی هستند که از کار افتاده‌اند.
۵. تبعیض میان مردم قائل نشدن و همه را در مقابل، قانون یکسان دانستن.
۶. رهبر باید خود را آن چنان بسازد که مقام و موقعیت، او را تکان ندهد، دگرگون نسازد و مغرور نشود و شخصیتش تغییر پیدا نکند.
۷. وظیفه‌ای را که برای امام و رهبر بیان می‌کند، مسأله احترام به افکار مردم و مشاوره با مردم در همه چیز (بدون استثناء) است. مردم باید همیشه حاضر در صحنه باشند و در همه چیز مورد مشورت قرار گیرند.
۸. اسرار را از مردم مکتوم ندارد، مگر اسراری که ضرورت خاصّی پیدا کند که علی (ع) به عنوان اسرار جنگی از آن‌ها یاد می‌کند.
۹. اعوان و یاران خود را از میان توده‌های پاکدل انتخاب کند؛ فرمود: ای مالک، وارد مصر می‌شوی می‌بینی که مردم دو گروهند: اکثریت آن‌ها، توده‌های زحمتکش و پاکدل مردمند. اقلّیت آن‌ها طبقه مرفّه و از خود راضی و در ناز و نعمت بزرگ شده هستند. تکیه‌گاه تو و یاران و یاوران تو باید از آن اکثریت زحمتکش و پاکدل باشد، چرا که، توقعشان و خرجشان بر بیت المال از همه کمتر است، اما، آن اقلّیت اشرافی در ناز و نعمت بزرگ شده از خود راضی نه سرباز به میدان جنگ می‌فرستند، و نه در مشکلات از تو حمایت می‌کنند، و از همه هم پر توقع‌ترند.
۱۰. هر فرمانی که می‌دهد، اول، خود عمل کند. هر چه را نهی می‌کند، اول، خودش خودداری نماید. نه تنها با حرف، بلکه عملاً سخن بگوید.
░▒▓ وظایف مردم
☱ جمله آن حضرت در باره این ۵ وظیفه چنین است: «و، اما، حقّی علیکم فالوفاء بالبیعه و النّصیحه فی المشهد و المغیب و الإجابه حین أدعوکم و الطّاعه حین آمرکم»:
۱. سستی نکردن در انجام مسؤولیت‌های اجتماعی.
۲. نصیحت، تذکر، خیر خواهی و یادآوری به اندازه توان و قدرت فکر و اندیشه.
۳. کار را در خدمت رهبر به صورت همکاری و تعاون انجام دادن.
۴. ایثارگرانه در دریای حوادث فرو رفتن.
۵. اطاعت کامل و قاطع از او.
؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
مأخذ: آیت الله ناصر مکارم شیرازی در کاوشی‌درنهج‌البلاغه (مقالات‌کنگره‌سوم)، صص.۱۱۰-۱۰۱.
هو العلیم
