برداشت 
از علی اصغر فقیهی؛ فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ از شعارهای شیعه که در قرن چهارم هجری (دهم میلادی) آشکار و معمول گردید، جشن و سرور در روز هیجدهم ذیحجّه به مناسبت تقارن این روز با روز غدیر خم بود.
▬ مسلماً پیش از قرن چهارم نیز، شیعه روز عید غدیر را گرامی می‌داشته‌اند، ولی، ظاهراً، مراسمی به طور آشکار انجام نمی‌یافته است.
▬ در اواسط قرن چهارم، در همان سالی که انجام مراسمی به عنوان عزاداری برای شهیدان کربلا، علنی و معمول گردید، یعنی سال سیصد و پنجاه و دو، بر پا داشتن جشن و چراغانی در شب و روز هیجدهم ذی الحجّه به مناسبت مقارن بودن با قضیه غدیر خم، آغاز شد و سال‌ها ادامه یافت.
▬ همدانی، در ضمن وقایع سال سیصد و پنجاه و دو، گفته است در شب پنجشنبه هیجدهم ذیحجّه که شیعه آن را غدیر خم می‌نامد، در بازار آتش افروختند (آتش بازی کردند) در آن شب، به همان گونه که در شب‌های عید مرسوم است، دکان‌ها تا صبح باز بود، نوبت چیان طبل و شیپور می‌نواختند، بامدادان، شیعه به مقابر قریش رفتند و نماز عید به جا آوردند.
▬ ابن الجوزی گفته است، معز الدوله دستور داد، مردم روز غدیر، بر خلاف روز عاشورا که در اندوه ماتم به سر می‌بردند، سرور شادمانی ابراز دارند، خیمه‌ها به پا کنند و آن‌ها را بیارایند. در شب این روز، در محل شرطه آتش افروختند و طبل و شیپور نواختند، بامدادان شتری قربانی کردند و به زیارت مقابر قریش رفتند.
▬ ابن الجوزی در ضمن وقایع سال سیصد و هشتاد و نه گفته است که شیعه در محله کرخ و باب الطاق (دو محله مرکز شیعه در بغداد)، به عادت جاری خود در روز عید غدیر، خیمه‌های بزرگ بر پا داشتند و جامه‌ها و پارچه‌های زیبا بر آن آویختند و اظهار سرور کردند، در شب عید آتش افروختند و بامداد، شتر نحر کردند.
مآخذ:...
هو العلیم
