فارس؛ 
فقط ایده‌ای برای تأمل بیشتر
▬ پژوهشگاه امریکایی ویلسون، در مقاله‌ای به قلم گرت نادا دستیار برنامه‌ریزی موسسه صلح در مرکز مدیریت درگیری، می‌نویسد: رسانه‌های اجتماعی در کشورهای عربی کاربردهای متفاوتی دارد، تا زمانی که مسأله خیزش اعراب مطرح باشد، کاربرد سیاسی و به محض ثبات کشور کارکردهای دیگری می‌یابد. روحانیون سنتی کشورهای عربی نیز از قافله فن‌آوری رسانه‌های اجتماع عقب نمانده و به این شیوه برای خود تبلیغ می‌کنند.
░▒▓ شبکه‌های اجتماعی ارتباط اعراب با روحانیانشان را مستحکم‌تر کرده
▬ سه سال از زمانی که فیس‌بوک رابطی عربی دایر کرد، می‌گذرد و در این فاصله شیوخ با استفاده از رسانه‌های تعاملی نسلی جدید از پیروان را جذب خود کرده‌اند. شیخ‌های جدید فیس‌بوکی، مرحله سوم فرا رفتن اسلام‌گراها از برنامه‌های تلویزیونی دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ یا پایگاه‌های اینترنتی و کانال‌های ماهواره‌ای، از نیمه‌های دهه ۱۹۹۰، را معرفی می‌کند. از سال ۲۰۰۹ به این سو، صدها واعظ قرن بیست‌ویکمی محافلی دیجیتال تشکیل داده‌اند که به مخاطبان راه دور امکان ارتباط با آن‌ها و با همدیگر را می‌دهد.
برنامه‌های بروز شده فیس‌بوکی یا توییتری، مسلمانان را در ارتباط دائم با محتوای دینی نگاه می‌دارد، حتی، اگر برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود را ندیده باشند.
░▒▓ مصر بیشترین و عراق کمترین کاربر فیس‌بوک را در میان اعراب دارند
▬ خیزش اعراب، جرقه رشد انفجاری رسانه‌های اجتماعی را زد. کاربران عرب فیس‌بوک در نیمه‌های سال ۲۰۱۰ و نیمه‌های سال ۲۰۱۲، سه برابر شدند و به ۴۵٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر رسیدند. طبق آمار گزارش دانشکده شبکه‌های اجتماعی دولتی اعراب در دوبی، جوانانی که بین پانزده تا بیست و نه سال دارند، اکنون، حدود هفتاد درصد کاربران را تشکیل می‌دهند. این گزارش، که در جولای ۲۰۱۲ منتشر شد، نشان می‌داد که یک چهارم کاربران عرب فیس‌بوک مصری‌اند و عراق کمترین کاربر فیس‌بوکی -تنها حدود چهار درصد- را داراست.
▬ رشد فیس‌بوک در غرب آسیا باعث شد که این کمپانی در ماه می۲۰۱۲ نخستین دفتر منطقه‌ای خود را افتتاح کند. تیم مستقر در دوبی امیدوارند هم کاربران بیشتری جذب کنند، و هم درآمدهای تبلیغاتی بیشتر.
░▒▓ پرکارترین کاربر عرب توییتر واعظی سعودی است
▬ کاربرد توییتر در میان اعراب نیز در خلال سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ افزایش شدیدی داشت و شیوخ فیس‌بوکی از پرکارترین کاربران آن بودند. در ژانویه ۲۰۱۲، «خالد الاحمد» فهرستی از صد کاربر توییتری برجسته در میان اعراب تهیه کرد و معیار رتبه‌بندی آن‌ها نیز تعداد هواداران و نفوذ آنلاین آن‌ها بود. سه نفر از پنج کاربر اول فهرست، شخصیت‌هایی مذهبی بودند.
░▒▓ شیوخ عقایدشان را به شکل صوتی، تصویری و مکتوب به دست مردم می‌رسانند
▬ فیس‌بوک، یوتیوب و توییتر در ابتدا به زبان انگلیسی به دنیای اعراب نفوذ کردند، اما، این رابط عربی جدید به شیوخ امکان می‌دهد که پیروان مجازی خود را هم از طریق رایانه جذب کنند، و هم از طریق تلفن همراه. آنان فیلم ویدئویی خطابه‌هایشان، برنامه‌های تلویزیونی گذشته‌شان و دوره‌های درسی صوتی و فتواها و مقالاتشان درباره هر چیزی، از رویدادهای سیاسی گرفته تا مسائل اجتماعی و پرسش‌های مذهبی، را روی شبکه‌های اجتماعی می‌فرستند. کاربران می‌توانند درباره این محتوا با هم بحث کنند و با شیوخ تعامل داشته باشند و پرسش‌هایشان را در محافل مجازی یا، حتی، از طریق پیامک‌های تلفنی بپرسند.
░▒▓ بسیاری از اعراب تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر هویتشان را مثبت می‌دانند
▬ جامعه پژوهش‌های پزشکی استرالیا در خلال مارس و می۲۰۱۲، درباره تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر فرهنگ و جامعه، در هشت کشور عربی، همه‌پرسی به راه انداخت. رسانه‌های اجتماعی هویت‌های ملی، جهانی، منطقه‌ای و مذهبی پاسخگویان را تقویت کرده بود.
▬ بیش از هفتاد درصد پاسخگویان در اردن، کویت، مصر، بحرین و عربستان سعودی حس می‌کردند رسانه‌های اجتماعی هویت مذهبی آن‌ها را تقویت کرده و ارتباط آن‌ها با هم‌مذهبان دیگر را بیشتر ساخته است.
░▒▓ رسانه‌های اجتماعی در کشورهای عرب کاربردهای بسیار متفاوتی دارند
▬ در طول سال ۲۰۱۱، که شاهد خیزش اعراب بودیم، استفاده از رسانه‌های اجتماعی بر اهداف سیاسی متمرکز بود، اما، در هر جایی که موقعیت سیاسی‌اش تثبیت شد، این وضعیت هم تغییر کرد.
▬ در جولای ۲۰۱۲، گزارش جامعه پژوهش‌های پزشکی استرالیا فهرستی از «گستره وسیع کاربردهای رسانه‌های اجتماعی در منطقه، از مشارکت مدنی گرفته تا مشارکت سیاسی تا اقدامات تجاری تا تغییرات اجتماعی» ارائه داد.
▬ شیوخ فیس‌بوکی، که با نسخه‌های متفاوتشان از اسلام به دنبال تغییرات اجتماعی‌اند، برخی از پرکارترین کاربران رسانه‌های اجتماعی‌اند.
مآخذ:...
هو العلیم
